Sport

Er zijn specifieke gezondheidsrisico’s bij vluchtelingen in Nederland. Hieronder wordt een aantal veelvoorkomende gezondheidsproblemen nader toegelicht. Ook wordt ingegaan op de verschillende leefstijlaspecten en gezondheidsvaardigheden die een rol spelen bij deze gezondheidsrisico’s. 

• Gezondheidsrisico’s en ziekte Overgewicht en obesitas kinderen van statushouders hebben meer kans op overgewicht. Hierbij bestaat een directe relatie met ongezonde voedingsgewoonten, een slechte beheersing van de Nederlandse taal van ouders, het niet hebben van een zinvolle dagbesteding en inactiviteit. Het aantal kinderen met obesitas is hoger bij Syrisch, Irakes, statushouders . Bij Eritreiers, Somaliers, Sudanese komt overgewicht en obesitas niet veel voor, het aantal kinderen dat daar last van heeft is aanzienlijk lager. Wel is deze groep met gemiddeld lager opgeleid ouders en dat geeft weer extra gezondheidsrisico’s. Bovendien bestaat het risico dat deze nieuwkomers de ongezonde aspecten van de westerse leefstijl overnemen. Hierdoor hebben zij meer kans op het ontwikkelen van overgewicht. Kinderen met overgewicht en obesitas hebben een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten of andere chronische aandoeningen.

Net zoals bij andere inwoners, bestaan er bij statushouders grote verschillen in leefstijl tussen groepen en individuen. Hieronder staat een aantal aandachtspunten rond leefstijl die wij kunnen benutten bij de ontwikkeling of uitvoering van (lokale) gezondheidsinterventies of -beleid. Voeding Bij de huidige grotere groepen statushouders in Nederland, zien we bij zowel de Eritreeërs als bij de Syriërs nogal eens ongezond en eenzijdig eten. Het belang van gevarieerd en gezond eten staat niet bij iedereen op het netvlies. Bij Eritreeërs zien we vaak veel eenzijdig en vitaminearm voedsel en daardoor een tekort aan essentiële voedingsstoffen. Veel van hen zijn niet goed op de hoogte van voedingsadviezen. Syriërs eten doorgaans veel vlees, vette en zoete producten. In Nederland is het kopen van gezonde voedingsproducten voor veel statushouders ook lastig, onder andere door de taalbarrière, onbekendheid met de voedingswaarde van producten en de bereidingswijze ervan. Ook kinderen stress kan leiden tot meer en ongezond eten.

Kinderen van Statushouders bewegen minder dan de gemiddelde Nederlanders kinderen. Onder eerdere vluchtelingengroepen was twee keer vaker sprake van onvoldoende (gezond) bewegen. Veelal is het sporten in clubverband een onbekend fenomeen voor hen. Voor veel statushouders kinderen is het ontwikkelen van een fysiek actieve leefstijl niet vanzelfsprekend. In Syrië, Iran en Irak wordt beduidend minder bewegingsonderwijs op scholen gegeven in vergelijking met Nederland. Hierdoor ontbreekt vaak de kennis waarom bewegen belangrijk is. Kinderen beginnen vaak met sporten, maar na een paar weken stopen ze. Enerzijds heeft dit te maken met dicipline, anderzijds met een vorm van ‘status’. Het is in deze landen niet gebruikelijk om te fietsen, hard te lopen op straat of te sporten in clubverband. Voor meisjes uit deze landen ligt het nog gevoeliger. Ook culturele regels kunnen het sporten belemmeren. In Eritrea is sporten of fietsen wel gebruikelijk. Populaire sporten zijn onder andere hardlopen, wielrennen en voetballen. Er wordt veelal wel onderling een partijtje voetbal gespeeld. Als men in Nederland komt wonen, kunnen onbekendheid met bepaalde beweegactiviteiten in de buurt en de kosten hiervan een belemmering zijn om daadwerkelijk met bewegen te beginnen.

Een deel van de statushouders ouders heeft, mede als gevolg van het lage opleidingsniveau, beperkte gezondheidsvaardigheden.

• Gezondheidsvaardigheden zijn van groot belang voor het behouden of versterken van de eigen gezondheid en voor een gezonde leefstijl. Syriërs ouders hebben gemiddeld een opleidingsniveau dat vergelijkbaar is met de Nederlandse bevolking, maar de taalbarrière kan toch een struikelblok vormen. Eritreeërs ouders zijn gemiddeld genomen lager opgeleid. De combinatie van een lage opleiding, de taalbarrière en onbekendheid met de Nederlandse gezondheidszorg, zorgt ervoor dat relatief veel statushouders over onvoldoende gezondheidsvaardigheden beschikken. Deze vaardigheden kunnen toenemen naarmate de Nederlandse taal beter beheerst wordt. Voor een deel van de statushouders, met name uit Eritrea, zullen beperkte gezondheidsvaardigheden een aandachtspunt blijven. Daarom is het belangrijk dat wij hier rekening mee te houden bij onze voorlichtings- en preventieve activiteiten.